مجله پژوهشآب ایران
(۱۰۲-۹۳) جلد ۱۶ / شماره ۴/ پیاپی ۴۷ / زمستان ۱۴۰۱
https://dx.doi.org/10.22034/IWRJ.2022.14086.2456
مقاله پژوهشی
اثر روشهای آبیاری تناوبی و غرقابی بر عملکرد و بهرهوری آب آبیاری برنج در شهرستان آمل
مهسا رحیمی پول ۱، داود اکبری نودهی ۲*، رضا اسدی ۳، علی باقری ۴ و فضل شیردل شهمیری ۵
چکیده
کشت برنج در ایران به عنوان دومین غله مهم در سبد غذایی مردم بعد از گندم، دارای اهمیت اقتصادی و اجتماعی زیادی
است. استان مازندران یکی از قطبهای اصلی تولید برنج کشور است. در سالهای اخیر، کاهش نزولات جوی، وقوع کمآبی و
تقلیل منابع آب سطحی در استان، بهویژه در شرق و مرکز مازندران که عمده زمینهای شالیزاری را به خود اختصاص دادهاند،
موجب بروز مشکلاتی در کشت برنج شده است. برای ارزیابی روشهای مختلف کشت و آبیاری و با هدف کاهش مصرف آب در
کشت برنج، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با چهار تیمار (رقم طارم هاشمی) طی سال زراعی
۱۳۹۹ در معاونت مؤسسه تحقیقات برنج کشور-آمل اجرا شد. تیمارها شامل: کشت نشایی در بستر گلخرابشده با آبیاری
کشت نشایی در بستر گلخرابنشده با ،(T کشت نشایی در بستر گلخرابشده با آبیاری غرقابی (کشت رایج) ( 2 ،(T تناوبی ( 1
بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها نشان داد اثر روشهای (T و کشت مستقیم با آبیاری غرقابی ( 4 (T آبیاری غرقابی ( 3
کشت و آبیاری بر ارتفاع، عملکرد، آب کاربردی، آب آبیاری، بهرهوری آب کاربردی و بهرهوری آب آبیاری مؤثر و از نظر آماری
۲۹۴۱/ ۴۰۷۹ و ۷ / با ۲ T و 4 T در سطح یک درصد معنیدار بود. بیشترین و کمترین عملکرد بهترتیب متعلق به تیمارهای 2
با ۱۰۳۰۱ و ۶۵۳۷ مترمکعب T و 1 T کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین و کمترین آب آبیاری نیز بهترتیب متعلق به تیمارهای 4
۰/ ۰ و ۲۹ / با ۶۱ T و 4 T در هکتار بود. همچنین بیشترین و کمترین بهرهوری آب آبیاری بهترتیب متعلق به تیمارهای 1
کاهش عملکرد زیادی نسبتبه تیمار (T کیلوگرم در مترمکعب بود. براساس نتایج این آزمایش، کشت رایج با آبیاری تناوبی ( 1
کشت رایج با آبیاری غرقابی نداشت و با کاهش ورودی آب، میزان بهرهوری آب را افزایش داد؛ ازاینرو بهعنوان تیمار برتر در
این پژوهش شناخته شد.
واژههای کلیدی: روش آبیاری، کارایی مصرف آب، کشت مستقیم، گلخرابی.
ارجاع: رحیمی پول م. اکبری نودهی د. اسدی ر. باقری ع. و شیردل شهمیری ف. ۱۴۰۱ . اثر روشهای آبیاری تناوبی و غرقابی بر عملکرد و بهرهوری
https://dx.doi.org/10.22034/IWRJ.2022.14086.2456 .۱۰۲-۹۳ : آب آبیاری برنج در شهرستان آمل. مجله پژوهشآب ایران. ۴۷
۱ – دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی آب، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.
۲ – استادیار گروه علوم و مهندسی آب، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.
۳ – گروه علوم و مهندسی آب، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران، استادیار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات برنج کشور – معاونت مازندران،
آمل، ایران.
۴ – استادیار گروه علوم و مهندسی آب، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.
۵ – استادیار گروه زراعت، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.
لینک ادامه مطلب